Tworzenie programów studiów

Strona główna
Tworzenie programów studiów

TWORZENIE PROGRAMÓW STUDIÓW – WYTYCZNE

Tworzenie programów studiów (plik pdf – do pobrania)

Program studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu w szczególności zawiera:

1) informacje ogólne:

jednostkę realizującą studia;
nazwę kierunku studiów;
poziom studiów (studia pierwszego stopnia, studia drugiego stopnia lub jednolite studia magisterskie);
profil (praktyczny lub ogólnoakademicki);
formę studiów (stacjonarne lub niestacjonarne);
przyporządkowanie kierunku do dyscypliny lub dyscyplin, do których odnoszą się efekty uczenia się, ze wskazaniem dyscypliny wiodącej;
określenie dla każdej z dyscyplin, w przypadku kierunku przyporządkowanego do więcej niż jednej dyscypliny, procentowego udziału liczby punktów ECTS w łącznej liczbie punktów ECTS dla programu studiów;
liczbę semestrów i liczbę punktów ECTS konieczną do uzyskania kwalifikacji odpowiadających poziomowi kształcenia;
wymogi związane z ukończeniem studiów (praca dyplomowa/egzamin dyplomowy);
tytuł zawodowy nadawany absolwentom;

2) opis efektów uczenia się:

tabelę kierunkowych efektów uczenia się z odniesieniami do charakterystyk drugiego stopnia PRK;
tabelę efektów uczenia się dla specjalności nauczycielskiej z odniesieniami do efektów ogólnych ze standardów nauczycielskich, jeśli na studiach jest realizowanych kilka specjalności, w tym nauczycielska;
tabelę efektów uczenia się dla poszczególnych specjalności, jeśli na studiach jest realizowanych kilka specjalności, w tym nauczycielska;
tabelę pokrycia charakterystyk drugiego stopnia PRK;
tabelę pokrycia efektów ogólnych ze standardów nauczycielskich, jeśli na studiach jest realizowana specjalność nauczycielska;
tabelę pokrycia kompetencji inżynierskich przez kierunkowe efekty uczenia się, jeśli studia kończą się uzyskaniem tytułu zawodowego inżyniera lub magistra inżyniera.

3) charakterystykę programu studiów:

nazwy specjalności;
łączną liczbę godzin zajęć;
liczbę punktów ECTS przypisanych do zajęć;
dokument roboczy do planowania, harmonogramowania i rozliczania dydaktyki
czyli plan studiów prowadzonych w formie stacjonarnej lub niestacjonarnej;
matrycę efektów uczenia się;
tabelę zawierającą sposoby weryfikacji osiągania przez studenta zakładanych efektów uczenia się w trakcie całego cyklu kształcenia;
opis zasad oceny efektów uczenia się osiągniętych przez studenta w trakcie całego cyklu kształcenia;

4) wskaźniki ilościowe charakteryzujące program studiów:

łączną liczbę punktów ECTS, jaką student musi uzyskać w ramach zajęć wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich lub innych osób prowadzących zajęcia w wymiarze co najmniej 50% liczny punktów ECTS dla programu studiów w przypadku studiów stacjonarnych oraz co najmniej 20% w przypadku studiów niestacjonarnych;
liczbę punktów ECTS, którą student musi uzyskać w ramach zajęć z dziedziny nauk humanistycznych lub nauk społecznych, nie mniejszą niż 5 punktów ECTS – W przypadku kierunków studiów przyporządkowanych do dyscyplin w ramach dziedzin innych niż odpowiednio nauki humanistyczne lub nauki społeczne;
łączną liczbę punktów ECTS, jaką student musi uzyskać w ramach zajęć do wyboru w wymiarze nie mniejszym niż 30% liczby punktów ECTS koniecznej do ukończenia studiów, a w przypadku studiów przygotowujących do zawodu nauczyciela łączną liczbę punktów ECTS, jaką student musi uzyskać w ramach zajęć do wyboru w wymiarze nie mniejszym niż 5% liczby punktów;
tylko dla profilu ogólnoakademickiego: łączną liczbę punktów za zajęcia związane z prowadzoną w uczelni działalnością naukową w dyscyplinie/ach nauki, do których przyporządkowany jest kierunek studiów w wymiarze większym niż 50% liczby punktów ECTS dla programu studiów oraz ich wykaz;
tylko dla profilu praktycznego: łączną liczbę punktów ECTS za zajęcia kształtujące umiejętności praktyczne w wymiarze większym niż 50% liczby punktów ECTS dla programu studiów oraz ich wykaz;
wskaźnik procentowy zajęć prowadzonych w ramach programu studiów przez nauczycieli akademickich zatrudnionych w Uczelni jako podstawowym miejscu pracy wynoszący co najmniej 50% dla studiów o profilu praktycznym lub co najmniej 75% dla studiów o profilu ogólnoakademickim;

5) dane dotyczące praktyki zawodowej:

liczbę punktów ECTS, zasady, wymiar i formę odbywania praktyk zawodowych dla profilu ogólnoakademickiego, jeśli program studiów przewiduje praktyki;
liczbę punktów ECTS, zasady, formę odbywania praktyk zawodowych dla profilu praktycznego oraz wymiar co najmniej 6 miesięcy w przypadku studiów pierwszego stopnia i jednolitych studiów magisterskich lub 3 miesięcy w przypadku studiów drugiego stopnia;
w przypadku studiów przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela liczbę punktów ECTS, wymiar, zasady i formę odbywania praktyk określone właściwym rozporządzeniem ministra;

6) informacje szczegółowe o:

udziale studentów w zajęciach przygotowujących do prowadzenia działalności naukowej lub udziale w tej działalności w przypadku studiów o profilu ogólnoakademickim;
warunkach prowadzenia zajęć kształtujących umiejętności praktyczne w przypadku studiów o profilu praktycznym;

7) zawód nauczyciela:

w przypadku kierunku dającego uprawnienie do wykonywania zawodu nauczyciela udokumentowanie w planie studiów, że program spełnia minimalne wymogi programowe określone przez właściwe przepisy w sprawie standardów nauczycielskich;

8) licencja zawodowa:

w przypadku kierunku dającego uprawnienie do wykonywania zawodu lub możliwość uzyskania licencji zawodowej udokumentowanie, że program spełnia minimalne wymogi programowe określone przez właściwe przepisy;

9) sylabusy zawierające w szczególności:

opis efektów uczenia się i ich odniesienie do efektów uczenia się zdefiniowanych dla kierunku studiów;
treści programowe zapewniające uzyskanie efektów uczenia się zdefiniowanych dla przedmiotu;
metody kształcenia;
metody weryfikacji każdego z efektów uczenia się przedmiotu;
formę i warunki zaliczenia przedmiotu;
łączny nakład pracy studenta w godzinach;
liczbę punktów ECTS przyporządkowanych do przedmiotu;

10) uchwały i opinie.

Punkty ECTS

Liczba punktów ECTS przewidziana programem studiów dla semestru wynosi od 28 do 32, a dla roku akademickiego 60. Jeden punkt ECTS odpowiada 25 godzinom pracy studenta obejmującym zajęcia organizowane przez Uczelnię oraz jego indywidualną pracę związaną z zajęciami. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, na wniosek koordynatora kierunku poparty przez dziekana wydziału, prorektor ds. kształcenia może wyrazić zgodę na zwiększenie dla przedmiotu liczby godzin przypadających na 1 punkt ECTS do 30.

Punkty ECTS przyznaje się za:

zaliczenie na ocenę każdego z przedmiotów przewidzianych w programie studiów;
praktykę, o ile jest przewidziana w programie studiów;
w przypadku studiów drugiego stopnia i jednolitych studiów magisterskich, a w przypadku studiów pierwszego stopnia, o ile przewiduje to program studiów za przygotowanie i złożenie pracy dyplomowej, które to punkty powinny być wliczone do punktów ostatniego semestru seminarium dyplomowego.

W programie studiów stacjonarnych należy uwzględnić, że co najmniej połowa punktów ECTS koniecznych do ukończenia studiów ma być realizowana w postaci zajęć z bezpośrednim udziałem nauczycieli akademickich lub innych osób prowadzących zajęcia i studentów. W programie studiów niestacjonarnych należy uwzględnić, że co najmniej 20% punktów ECTS koniecznych do ukończenia studiów ma być realizowana w postaci zajęć z bezpośrednim udziałem nauczycieli akademickich lub innych osób prowadzących zajęcia i studentów. Do zajęć wymagających bezpośredniego udziału zaliczane są również konsultacje oraz egzaminy i kolokwia zaliczeniowe, jeżeli odbywają się poza terminem zajęć. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, na wniosek koordynatora kierunku poparty przez dziekana wydziału mającego realizować studia, prorektor ds. kształcenia może wyrazić zgodę na zwiększenie łącznej liczby godzin zajęć dydaktycznych określonej w ust. 1 i ust. 2 do 10%.

W programie studiów na każdym z poziomów należy uwzględnić w pierwszym semestrze szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Zasady organizacji, zaliczania oraz wymiar godzinowy zajęć, o których mowa w ust. 1, określają przepisy wewnątrzuczelniane. Za szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy nie przyznaje się punktów ECTS.

PROCEDURA I HARMONOGRAM TWORZENIA STUDIÓW

Odnośniki zawierające procedurę i harmonogram tworzenia studiów:

JEDNOLITE MAGISTERSKIE

Jednolite studia magisterskie trwają dziesięć semestrów, za które student obowiązany jest uzyskać 300 punktów ECTS.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach, na wniosek koordynatora kierunku poparty przez dziekana wydziału mającego realizować studia, prorektor ds. kształcenia może wyrazić zgodę na zwiększenie łącznej liczby punktów ECTS programu studiów.

Studia niestacjonarne mogą trwać jeden lub dwa semestry dłużej niż odpowiednie studia stacjonarne w ramach takiej samej jak na studiach stacjonarnych liczby punktów ECTS za całe studia.

Opis zakładanych efektów uczenia się dla studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu powinien uwzględniać uniwersalne charakterystyki pierwszego stopnia określone w ustawie o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji oraz charakterystyki drugiego stopnia określone w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ust. 3 tej ustawy dla kwalifikacji na poziomie 7 Polskiej Ramy Kwalifikacji. W przypadku, gdy studia na określonym kierunku, poziomie i profilu mają być prowadzone zarówno w formie stacjonarnej jak i niestacjonarnej, opis zakładanych efektów uczenia się jest ten sam.

W programie jednolitych studiów magisterskich należy uwzględnić rozpoczęcie specjalności nie wcześniej niż od semestru trzeciego studiów.

W programie jednolitych studiów magisterskich prowadzonych w formie stacjonarnej należy uwzględnić 60 godzin zajęć z wychowania fizycznego od drugiego roku studiów. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, na wniosek koordynatora kierunku poparty przez dziekana wydziału mającego realizować studia, prorektor ds. kształcenia może wyrazić zgodę na inne niż wskazane w ustępie 1 zaplanowanie zajęć. Zajęciom z wychowania fizycznego nie przypisuje się punktów ECTS. Jednostka organizacyjna realizująca studia może oferować studentom w ramach zajęć fakultatywnych dodatkowe zajęcia z wychowania fizycznego lub innych form aktywności fizycznej pod warunkiem ich uwzględnienia w łącznej liczbie godzin zajęć dydaktycznych.

W programie studiów należy uwzględnić zajęcia (lektoraty) umożliwiające uzyskanie przez studenta efektów w zakresie znajomości języka obcego na poziomie Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego (dalej jako ESOKJ) B2+ ESOKJ. Liczba godzin zajęć i punktów ECTS w zakresie nauki języka obcego na studiach stacjonarnych wynosi 120 godzin, którym przyznaje się 10 punktów ECTS. Na studiach niestacjonarnych liczba godzin zajęć dydaktycznych może być mniejsza, przy założeniu uzyskania umiejętności językowych przez studenta określonych dla odpowiednich poziomów ESOKJ jak na studiach stacjonarnych. Zasady organizacji nauczania języków obcych w ramach lektoratów określają przepisy wewnątrzuczelniane. Jednostka organizacyjna realizująca studia może oferować studentom dodatkowe zajęcia z języka obcego ponad limit godzin określony w ust. 2 dla lektoratu języka obcego pod warunkiem ich uwzględnienia w łącznej liczbie godzin zajęć dydaktycznych.

W programie należy uwzględnić przedmiot dotyczący ochrony własności intelektualnej, za który przyznaje się co najmniej 1 punkt ECTS.

W programie studiów należy uwzględnić przedmiot umożliwiający studentowi uzyskanie efektu uczenia się dotyczącego znajomości zasad tworzenia i rozwoju różnych form przedsiębiorczości.

W programie studiów należy uwzględnić co najmniej jeden przedmiot fakultatywny prowadzony wyłącznie w języku obcym.

Jeżeli program studiów przewiduje praktykę to należy jej przypisać punkty ECTS oraz określić szczegółowe zasady, sposób weryfikacji efektów uczenia się i formę odbywania, uwzględniając odrębne przepisy dla poszczególnych uprawnień zawodowych, a w przypadku specjalności nauczycielskiej także przepisy wewnątrzuczelniane. Praktyka nie podlega ocenie, chyba że program studiów zakłada inaczej. Cele, program i terminy realizacji praktyk powinny być zharmonizowane z procesem kształcenia. W programie studiów o profilu praktycznym, z wyjątkiem studiów wskazanych w ust. 4, należy obowiązkowo uwzględnić co najmniej sześciomiesięczną praktykę zawodową.

I STOPNIA

Studia pierwszego stopnia trwają co najmniej sześć semestrów, za które student obowiązany jest uzyskać co najmniej 180 punktów ECTS. Jeśli program studiów obejmuje efekty uczenia się umożliwiające uzyskanie kompetencji inżynierskich – co najmniej 7 semestrów, za które student obowiązany jest uzyskać co najmniej 210 punktów ECTS. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, na wniosek koordynatora kierunku poparty przez dziekana wydziału mającego realizować studia, prorektor ds. kształcenia może wyrazić zgodę na zwiększenie łącznej liczby punktów ECTS programu studiów.

W programie studiów pierwszego stopnia należy uwzględnić rozpoczęcie specjalności nie wcześniej niż od semestru trzeciego studiów.

W programie studiów pierwszego stopnia prowadzonych w formie stacjonarnej należy uwzględnić 60 godzin zajęć z wychowania fizycznego od drugiego roku studiów. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, na wniosek koordynatora kierunku poparty przez dziekana wydziału mającego realizować studia, prorektor ds. kształcenia może wyrazić zgodę na inne niż wskazane w ustępie 1 zaplanowanie zajęć. Zajęciom z wychowania fizycznego nie przypisuje się punktów ECTS. Jednostka organizacyjna realizująca studia może oferować studentom w ramach zajęć fakultatywnych dodatkowe zajęcia z wychowania fizycznego lub innych form aktywności fizycznej pod warunkiem ich uwzględnienia w łącznej liczbie godzin zajęć dydaktycznych.

W programie studiów należy uwzględnić zajęcia (lektoraty) umożliwiające uzyskanie przez

studenta efektów w zakresie znajomości języka obcego na poziomie Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego (dalej jako ESOKJ) B2 ESOKJ. Liczba godzin zajęć i punktów ECTS w zakresie nauki języka obcego na studiach stacjonarnych wynosi 120 godzin, którym przyznaje się 10 punktów ECTS. Na studiach niestacjonarnych liczba godzin zajęć dydaktycznych może być mniejsza, przy założeniu uzyskania umiejętności językowych przez studenta określonych dla odpowiednich poziomów ESOKJ jak na studiach stacjonarnych. Zasady organizacji nauczania języków obcych w ramach lektoratów określają przepisy wewnątrzuczelniane. Jednostka organizacyjna realizująca studia może oferować studentom dodatkowe zajęcia z języka obcego ponad limit godzin określony w ust. 2 dla lektoratu języka obcego pod warunkiem ich uwzględnienia w łącznej liczbie godzin zajęć dydaktycznych.

W programie należy uwzględnić przedmiot dotyczący ochrony własności intelektualnej, za który przyznaje się co najmniej 1 punkt ECTS.

W programie studiów należy uwzględnić przedmiot umożliwiający studentowi uzyskanie efektu uczenia się dotyczącego znajomości zasad tworzenia i rozwoju różnych form przedsiębiorczości.

W programie studiów można uwzględnić przynajmniej jeden przedmiot fakultatywny prowadzony wyłącznie w języku obcym.

II STOPNIA

Studia drugiego stopnia trwają od trzech do pięciu semestrów. Student zobowiązany jest uzyskać:

1) 90 punktów ECTS – gdy studia trwają trzy semestry;

2) 120 punktów ECTS – gdy studia trwają cztery semestry;

3) 150 punktów ECTS – gdy studia trwają pięć semestrów.

W programie studiów należy uwzględnić zajęcia (lektoraty) umożliwiające uzyskanie przez

studenta efektów w zakresie znajomości języka obcego na poziomie Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego (dalej jako ESOKJ) B2+ ESOKJ. Liczba godzin zajęć i punktów ECTS w zakresie nauki języka obcego na studiach stacjonarnych wynosi 30 godzin, którym przyznaje się 2 punkty ECTS. Na studiach niestacjonarnych liczba godzin zajęć dydaktycznych może być mniejsza, przy założeniu uzyskania umiejętności językowych przez studenta określonych dla odpowiednich poziomów ESOKJ jak na studiach stacjonarnych. Zasady organizacji nauczania języków obcych w ramach lektoratów określają przepisy wewnątrzuczelniane. Jednostka organizacyjna realizująca studia może oferować studentom dodatkowe zajęcia z języka obcego ponad limit godzin określony w ust. 2 dla lektoratu języka obcego pod warunkiem ich uwzględnienia w łącznej liczbie godzin zajęć dydaktycznych.

Na studiach drugiego stopnia student musi osiągnąć efekt uczenia się dotyczący znajomości zasad ochrony własności intelektualnej w ramach seminarium magisterskiego.

W programie studiów należy uwzględnić przedmiot umożliwiający studentowi uzyskanie efektu uczenia się dotyczącego znajomości zasad tworzenia i rozwoju różnych form przedsiębiorczości.

W programie studiów należy uwzględnić co najmniej jeden przedmiot fakultatywny prowadzony wyłącznie w języku obcym.

PODYPLOMOWE

Studia podyplomowe prowadzone są zgodnie z programem studiów ustalonym przez Senat. Trwają nie krócej niż dwa semestry. Program studiów podyplomowych powinien umożliwiać uzyskanie przez słuchacza co najmniej 30 punktów ECTS. Program studiów podyplomowych określa efekty uczenia się dla kwalifikacji cząstkowych uwzględniające charakterystyki drugiego stopnia PRK na poziomie 6, 7 albo 8 Polskiej Ramy Kwalifikacji określone w obowiązujących przepisach.

Program studiów podyplomowych powinien, zawierać w szczególności:

nazwę studiów podyplomowych;
liczbę punktów ECTS konieczną do uzyskania kwalifikacji odpowiadających studiom podyplomowym;
tabelę efektów uczenia się z odniesieniami do charakterystyk drugiego stopnia PRK, a dla studiów przygotowujących do wykonywania zawodu nauczyciela również z odniesieniami do właściwych efektów szczegółowych ze standardów nauczycielskich;
harmonogram realizacji programu studiów;
przedmioty wraz z przypisaniem do każdego przedmiotu efektów uczenia się (sylabusy);
określenie warunków ukończenia studiów podyplomowych.

KURSY DOKSZTAŁCAJĄCE

Inne formy kształcenia prowadzone są zgodnie z programem uchwalonym przez radę dydaktyczną wydziału.

Program innej formy kształcenia powinien zawierać w szczególności:

nazwę formy kształcenia;
opis zakładanych efektów uczenia się;
przedmioty wraz z przypisaniem do każdego przedmiotu efektów uczenia się (sylabusy);
określenie warunków ukończenia tej formy;

Program innej formy kształcenia może zawierać liczbę punktów ECTS. Plan powinien w szczególności zawierać: wykaz przedmiotów obejmujący liczbę godzin z podziałem na formy zajęć oraz formę ich zaliczenia.

ZMIANY PROGRAMU STUDIÓW

W celu doskonalenia programu studiów można dokonywać w nim zmian. Doskonaląc program studiów uwzględnia się w szczególności wnioski z analizy zgodności efektów uczenia się z potrzebami rynku pracy oraz wnioski z analizy wyników monitoringu karier zawodowych absolwentów. W programie studiów utworzonych przez Uczelnię w związku z posiadanymi uprawnieniami, można dokonywać zmian w dowolnym zakresie. W przypadku studiów utworzonych na podstawie pozwolenia można dokonywać zmian łącznie do 30% ogólnej liczby efektów uczenia się określonych w programie studiów aktualnym na dzień wydania tego pozwolenia.

Zmiany w programach studiów nie mogą być wprowadzane w trakcie cyklu kształcenia z wyjątkiem:

zmian w doborze treści kształcenia w ramach zajęć, uwzględniających najnowsze osiągnięcia naukowe lub artystyczne lub związane z działalnością zawodową;
zmian koniecznych do usunięcia nieprawidłowości stwierdzonych przez Polską Komisję Akredytacyjną;
zmian koniecznych do dostosowania programów studiów do zmian w przepisach powszechnie obowiązujących.

Z wnioskiem o podjęcie inicjatywy zmian w programie studiów może wystąpić do dziekana wydziału zespół danego kierunku lub dyrektor instytutu lub rada dydaktyczna wydziału. Jeśli proponowane zmiany dotyczą formy zajęć dydaktycznych przedmiotu lub innego rozkładu godzin zajęć dla poszczególnych form dydaktycznych przedmiotu dziekan zwraca się do rady dydaktycznej wydziału o ich zaopiniowanie, a następnie je zatwierdza. Zmiany są wprowadzane niezwłocznie do uczelnianego systemu informatycznego. W pozostałych, niewymienionych w ust. 2 przypadkach, stosuje się odpowiednio procedurę jak dla tworzenia programu studiów, wskazaną w 29 ust. 2-10 niniejszej uchwały, z tym że w uchwale rady dydaktycznej wydziału należy w szczególności:

wskazać proponowane zmiany w programie studiów i je uzasadnić;
określić procentowo ogólną liczbę efektów uczenia się określonych w programie studiów (dotyczy jednostek, o których mowa w 30 ust. 5) i załączyć projekt zmienionych efektów kierunkowych;
załączyć te części dokumentacji, które uległy zmianie.

Zmiany w programie studiów wymagają ustalenia przez Senat najpóźniej w kwietniu roku akademickiego poprzedzającego rok akademicki, którego zmiany dotyczą.

Opracowane na podstawie Uchwały Senatu Uniwersytetu Szczecińskiego nr 130/2019 z dnia 28 listopada 2019 r. w sprawie wytycznych dotyczących programów i tworzenia studiów wyższych, studiów podyplomowych oraz innych form kształcenia oraz Rozporządzenia oraz Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27 września 2018 r. w sprawie studiów () Dz.U. 2018 poz. 1861

Dodatkowe informacje, w tym obowiązujące wzory programów studiów znajdą Państwo na stronie Działu Kształcenia US: http://dk.usz.edu.pl/

Ponadto informacje dotyczące, m.in. doskonalenia programów studiów, PRK, aktów prawnych oraz aktualności znajdą Państwo na stronie Działu Jakości Kształcenia US: http://djk.usz.edu.pl/

warsztaty i prezentacje – http://djk.usz.edu.pl/seminaria-warsztaty-konferencje/
Polskie Ramy Kwalifikacji – http://djk.usz.edu.pl/prk/

Stanowiska interpretacyjne Polskiej Komisji Akredytacyjnej: https://www.pka.edu.pl/baza-orzecznictwa-pka/